Van kindertehuizen naar re-integratie
WereldOuders pionier in radicaal andere aanpak Bolivia
Van kindertehuizen naar re-integratie
Alle kinderen willen opgroeien bij hun ouders. Ook als er geen geld is of er andere problemen spelen in het gezin. Bij ouders of familie ben je pas echt thuis. WereldOuders wil in Bolivia de kinderen die zij opvangt maar die wel nog familie hebben, terugbrengen naar waar zij vandaan komen en waar zij thuishoren. In Bolivia is dit nog niet eerder succesvol gedaan dus het is een spannende tijd.
De Boliviaanse overheid plaatst veel kinderen automatisch in kindertehuizen, ook als zij met ondersteuning wél bij hun ouders of bij familie zouden kunnen wonen. De kinderen die bij ons zijn komen wonen, hebben we alles geboden waar we voor staan: een veilig thuis, onderwijs, medische zorg en zelfredzaamheid. We kunnen echter niet voorkomen dat ze vervreemd raken van de gemeenschap waarbij ze van origine horen en dat ze vaak moeite hebben om later in de gewone maatschappij te functioneren. Kortom, een tehuis kan een te simpele oplossing zijn, met grote emotionele en sociale gevolgen voor het kind.
Geen standaardoplossing
We kunnen en willen meer doen om de situatie van gezinnen en kinderen écht te veranderen. Daarom gaan we onze focus in Bolivia richten op het waar mogelijk re-integreren van ‘onze’ kinderen in hun (biologische) families. Dit wordt een hele uitdaging, want van een standaardoplossing is natuurlijk geen sprake. Niet elk kind kan terug naar het eigen gezin, het moet er veilig zijn en het kind kansen op een toekomst bieden. Het kan zo zijn dat het kind teruggaat naar de biologische ouders of naar een ander familielid (grootouders, ooms en tantes), maar het kan ook om een pleeg- of adoptiegezin gaan. Bij oudere kinderen focussen we erop dat het op zichzelf kan wonen met een zogenaamd ‘steungezin’ om op terug te vallen.
Grondig onderzoek
Alles begint ermee dat we van de kinderen die nu bij ons wonen, bekijken wie in aanmerking komen voor re-integratie in het eigen gezin. Dan weten we ook voor hoeveel kinderen we een ander gezin of een steungezin moeten zoeken. We richten een technisch team in dat vervolgens onderzoek doet naar de sociaaleconomische situatie van de familie van het kind en een advies uitbrengt. Na het onderzoek volgt de gang naar de rechter die de uiteindelijke beslissing neemt.
Meer hulp voor meer gezinnen
Voor ieder kind dat kan re-integreren en de familie bij wie het terecht komt, ontwikkelen we vervolgens een op maat gemaakt ondersteuningsplan. Zij kunnen rekenen op ongeveer drie jaar ondersteuning en begeleiding in de vorm van oudertrainingen, inkomengenererende trainingen en begeleiding in het vinden van bijvoorbeeld werk om uiteindelijk zélf voor de kinderen te kunnen zorgen. Deze trainingen worden gegeven op verschillende locaties en zijn toegankelijk voor een bredere groep dan alleen gezinnen waarbij wij kinderen hebben geplaatst. Een bijkomend voordeel is dat we daardoor meer gezinnen en kinderen kunnen helpen dan binnen onze eigen muren het geval is! Zo kunnen we met deze thuisbegeleiding-methode ook voorkomen dat kinderen onnodig in kindertehuizen terecht komen. Maar het begint ermee de kinderen die nu bij ons in het kindertehuis wonen, zoveel mogelijk terug te brengen naar hun familie.
Armoede mag nooit een reden zijn om een kind uit huis te plaatsen.
Revolutionair plan
Dit is een revolutionair plan voor Bolivia, het armste Zuid-Amerikaanse land. We staan voor een enorme uitdaging, maar armoede mag nooit een reden zijn om een kind uit huis te plaatsen. We gaan deze uitdaging aan omdat we zien dat het beter is voor de kinderen én omdat we een veelheid aan gezinnen willen helpen en niet slechts de 110 kinderen die we nu kunnen opnemen. Om deze verandering in de jeugdzorg te bewerkstelligen, is lef en geld nodig. Niet alleen voor de praktische kant van ze zaak (de gezinsre-integratie), maar juist ook voor lobby en advocacy, voor het ontwikkelen van nieuwe thuisbegeleidings-methodes etc. Maar als het ons lukt (en met minder nemen we geen genoegen) hebben we het pad gebaand voor vergelijkbare grootse veranderingen op het hele continent, voor de kinderen van WereldOuders maar ook voor die van andere kindhulp-organisaties
- Facts over Bolivia
Bolivia heeft ruim 11 miljoen inwoners en is het armste land in Zuid-Amerika. Naast de politieke instabiliteit en de gevolgen van de huidige pandemie, is de realiteit van de meeste Bolivianen uiterst complex:
- 38,6% van de bevolking leeft in extreme armoede (minder dan $2 per dag);
- 30% van de bevolking is tussen de 0 en 14 jaar oud;
- 15.000 kinderen wonen in instituties, zoals kindertehuizen;
- 54% van deze kinderen heeft nog (een van de) ouders;
- Kinderen mogen wettelijk gezien al werken vanaf hun 10e jaar;
- Het land kent de grootste inheemse bevolking van Zuid-Amerika, met sterk traditioneel gedachtengoed, stigmatiserende ideeën en ingesleten tradities die vaak haaks staan op huidige (westerse en niet-westerse) opvattingen.